ТУАН, ЛИШӸЛ ДӒ ШЕРГӸ

Елизавета Егоркина (Тихонькина), Йынгы-Кушыргы

Новелла

Мӹнь токет толынам, шергӓкӓнем дӓ туанем! Выченӓт ма мӹньӹм? Выченӓт, сӓй. Вет мӹнят тӹлӓнет шергӹ лишӓшлык ылам. Малын? Улы шӱмем вашт тӹньӹм яратем дӓ… Но теве кӹзӹтшӹ тӹньӹм ужылдалаш веле толынам. Шӹренок сагаэт лиӓш йӧн уке, ӹшкӓлӓ. Эх, тӹньӹм шуэн коден, ӧрдӹжӹшкӹ кен колташ пуйырен гӹнь, мам ӹштет?
А йӓнгем тӹнь верцет соок сылыклана, омынешӓт шӹренок каят: техеньӹ лишӹл, пуры, шергӹ дӓ цевер. Теве, мӹнь тагачы токет толынам. Сусу пар доно кидвлӓэм ваштарешет кок векӹлӓ шӓрӓлтен виктӓлтем. Тидӹлӓнжӹ сусу ылат ма? Эх, малын тидӹжӹм ядыштам? Шижӓмӹш, тӹр гачок ӹвӹртӹшӹ ылат. Теве кыце шӹмӓн шӹргӹвӹлӹшем ниӓлтӹшӹц. Тидӹ, шачмы велем, ливӹ мардежет доно мӹньӹм семӓлет. А кӱшӹц, пушӓнгӹвлӓ логӹц, йӹрен анжышы кечетшӹ сӹнзӓм йыли-йоли йӹмӹктӓрӓ, вуйта вӹкем ма-шон цӹреӓн цӹлзӹлвлӓм шӓвӓ.
Пӧртгутанышты таманяр и доно шалгышы куги, вуйта мӹньӹм пӓлен, укшвлӓжӹм шӹмӓн токемлӓ ӹрзӓл виктӓлтӹш. Тӹмӹкӹ шиждеок тетя жепӹш пӧртӹлтӹш… Эх, лачокат, маханьы ыльы ти куги лӹвӓлнӹ «тӹргӹмӹ циклӓ» дӓ «акулила» мадмы жеп! Тӹнӓмжӹ, яратымы кугиэм, тӹнят эче сӓмӹрӹк линӓт, ик вецӹн дӓ вес вецӹн мадын-ваштыл пуал мишӹ мардежеш выжгышы ӹлӹштӓшвлӓэт доно веселӓн шужгенӓт. Тӹнӓмшӹ семӹньок пӹлӹшешем вуйта ӓвӓмӹн юкшы шактыш: «Ӹдӹрем, изи пӹрцӹкем, ситӓ ӧлицӓштӹ мадын кыргыжталаш, вады качкышым ӹштӓш жеп». Тӹдет, лишкем миэн, вуем гӹцӹн шӹмӓн ниӓлтӓльӹ дӓ пӓшӓэш каштыргышы, но тӹнӓмок сек пышкыды ылшы кидшӹ доно мӹньӹн изи кизӓэм кычыш дӓ токынала сусун видӓлтӹш. Эх, кышакен кодын ти жеп?! Мондалтдымы тетя жеп!
Ма-шон гишӓнӓт шанен шалгымы годым кугин ӹлӹштӓшвлӓжӹ лошты изи кекӹн «фью-фью-фью-ля-ля-ля-ди-ди-ди-ви-чум» шактыш. Изишеш шӹп лимӹжӹ паштек, тӹдеток пакыла мыралтыш: «пиньк- пиньк, рю-рю-рю!» Семжӹм вет кыце толькы ак сӓркедӹл! Сек пӹтӓри мырымыжы шӹжвӹкӹнлӓок чучын колтыш. Но уке, тидӹ шӹжвӹк агыл: кӓнгӹж ӹрдӹн тӹдӹ ак мыры, ӹшкӓлӓ. Юкшы гӹц ӹнде пӓлӹшӹм: тидӹ – пембӹ. Тагышты, ӹлӹштӓшвлӓ лошты, ылшы кекӹн веселӓ мырыжым тӹлнен дӓ сусун колыштым. Кыце вара тидӹлӓнжӹ ат ӹвӹртӹ?! Такшым, пембӹн юкшы кӹзӹт ӹлӹмӹ вӓрӹштемӓт колалтеш. Но вет кӹзӹт сакой семӹнь шишкалтен юкым лыкшы кекетшӹ – шачмы вӓремӹн изи мырызыжы. Сӹлнӹ юкшы доно мӹньӹн туан солаэмӹм сӹлнештӓрӓ. Ах, пембӹ, ӹшкӹметӹм кайзыктемӓ, йӓ? Уке, ат кай ӹшкӓлӓ, а юкетшӹ, лачокат, шӱмӹм пишок ӹвӹртӓрӓ, тидӹлӓнжӹ тӹлӓнет келесен мыштыдымы кого тау.
Анжалтышем сола мычкы виктӓлтӹмӹкӹ, ялем ӹшкеок ӱлӹкӹлӓ, йӓр докыла, тӓрвӓнӹш. А тӹдетшӹ пацынет ши селмӓлӓ веле каеш. Лишкӹ мимӹкӹ, изи мардежеш коэштӓлтшӹ вӹд вӹлнӹ маняр шукы комбы дӓ лыды сӹнзӓшкем тӹкнӹш! Но тиштӹ тетявлӓн нӱштӹлмӹм моло ат уж. Малын нӹнӹлӓн лыды дӓ комбывлӓ сага вӹдӹм шӓвӹктӹлӓш? Вет мӹндӹрнок агыл, ӹшке семӹньжӹ ӓйӹнӹл-ӓйӹнӹл, Йынгы ӓнгӹр йоген эртӓ. Шачмы велӹштӹ лимӹкӹ, тӹдӹ лишкӹ миӓлӓлде цӹтет гыце?! Эх, тевеш, тӹдӹ вецӹн тетявлӓн тянгыра юкышты кыце йонгалтеш!
Мӹнь Йынгы тӹрӹштӓт лим. Анжемӓ, мӓмнӓн шукы и перви нӱштӹлмӹ вӓрӹшток кӹзӹтшӹ ӹдӹр-ӹрвезӹвлӓӓт сусун ит, вӹдӹм иктӹ-весӹштӹ вӹкӹ шӓвӹкӓлен мадыт. Мӹньӹнӓт нӹнӹн вӓрӹштӹ лимем шо. Но мам ӹштет, тетя жеп шукердок шайылан киэн кодын. Тенге гӹнят, ялеш чимӹ хӓдӹрвлӓэм кыдашын, нӱштӹлшӹвлӓ гӹц изиш палнырак вӓрлӓнӹшӹ тыгыды кӱэрӓн вӹдӹш цӓрӓяла пырыде шӹм цӹтӹ. Тидӹ ма тенге, ял тервенем тӹкнен, тӹдӹм ниӓлтен кеш?! Пындӹрвӹ гыце? Ӓль вес изи кол? А вӹдшӹ кӱэр вӹлецӹнет шилӓ йӹлгӹж йога. Кымык лин, кид ыреш тӹдӹм нӓльӹм дӓ шӹргӹвӹлӹшем нӧртӓлӓльӹм, вара вуйышкемӓт оптальым, эчежӹ выргемемӓт нӧртӓш шӹм ӧр. Тӹмӹкӹ мӹньӹн кӓпемӹм вуйта тамаханьы йозы ви ӓвӓлтӹш. Ынгылем: тидӹ туан шачмы велӹштем курымвлӓ мычкы тьырген йогышы Йынгы ӓнгӹрӹн ши вӹдшӹ техень кымылым ӹлӹжтӹш.
Ӹнде анжалтышем лишнок ылшы алык векӹлӓ сӓрӓльӹм дӓ, ялеш чимӹ хӓдырвлӓэм кок кидӹш кычен, изи семӹнь цӓрӓялаок, тӹшкӹлӓ тӓрвӓнӹшӹм. Кечет кӱшнӹ хозаланаат, лыпш моло уже кошкен. А ыжар шудетшӹ лошты махань йиш пеледӹш ак кай! Нӹнет эчеӓт яргатаракын дӓ сӹлнӹрӓкӹн кайыт. Мам вара попаш, нӹнӓт вет туан вӓрӹштем кушшы ылыт дӓ тӹдӹм олмыктарат. Такеш ма техень халык шаяат улы: «Шачмы вӓрӹштӹ пӹлгомжат кловойрак дӓ шудыжат ыжаргырак».
Эх, алык, алык! Тӹнят мӹлӓнем пишок лишӹл ылат! Кӓнгӹж йӹде ныгыды шудетӹм сола халык доно иквӓреш маняр гӓнӓ саленӓм! Техень куштылгы агыл пӓшӓ лошток сола вӓтӹвлӓ кужы мырыштым тенге мастарын йонгалтарат ыльы! Салымаш пӓшӓ вим ядеш дӓ сӓ доно риснен лыпшалмы семӹнь шӱлӹшӹм моло нӓлеш гӹнят, шӱм кӧргӹ гӹц лӓкшӹ мыры виклӓн мӹндӹркӹ рӹшкӓлтӓшӹжӹ цӓрӓкӓм ӹштӹде. Мане, тӹнӓмшӹ колхозна виӓнгӹн, лӹмлештӓлтӹн. Тидӹжӹм ӹштӓш пӓшӓ мастар халыкшы йӧнӹм ӹштен. А кӹзӹт, теве, цевер пеледӹш ярышан шудыжат эче салыдымы шалга. Мам вара попаш: колхоз шӓлӓнӹмӹ паштек хоза кид уке доно иктӹ ли. Яра эче варажы фермервлӓ мӱлӓндӹ пӓшӓм ӹшке кидӹшкӹштӹ нӓлӹкӓлӓш тӹнгӓлевӹ. Эчежӹ сола халыкланат кырал-ӱдӹмӹ мӱлӓндӹ пай доно шеледӓлтӹ. Нӹнетшӹ ӹшке ӓнгӓвлӓштӹштӹ самлан кушкаш волям ак пуэп, роколма, кавшта, морко дӓ молы кавштавичӹ хӓдӹрвлӓмӓт шӹндӓт.
Алыкышты кушшы пеледӹшвлӓ гӹц ӓршӓшӹм погымем лошты мӹндӹрнӹ агыл трактор юк шактыш.
– Э-э, «кӹртни ожет» шудым салаш талаша, векӓт,– шаналтышым ӹшкедурешем дӓ куштылгынрак шӱлӓлтӹшӹм.– Тенгежӹ, шуды салыде ак код, яра-хоть ти алыкынат ӹшке хозажы улы.
Пеледӹш ӓршӓшем нер докылаэм кандымыкы, вуйым сӓртӹшӹ тотлы пышым шижӹм. А ӓршӓшемжӹ, лачокшымат, тӹргачок цевер дӓ яргата! Тӹдӹ якшаргын, сарын, ошын дӓ кловойын веле каеш. Шачмы вӓрӹштем кушшы пеледӹш ӓршӓшемӹм онг сагаэм шӹмӓн, перегӓл пӹзӹрӓлӹн, туан солаэм векӹлӓ тӓрвӓнӹшӹм. Йынгы гач ванжен, неркӓшкӹлӓ кузымыкы, сӹнзӓшкем тошты сасна ферма тӹкнӹш. Попашат, уке, тӹдӹ колхозна виӓнгмӹ жепӹн пишок лӹмлештӓлтӹн дӓ пай лӓктӹшӹмӓт шукы пуэн шалген. Тенгелӓнлӓ мам-шон шанен ашкедмӹ лошты тагышты мӹндӹрнӹ валгынзыш валгалтмы дӓ хӹдӹртӹш хӹдӹртӹмӹ юк шактыш.
– Э-э, юр толнежӹ, виднӹ,– шаналтышым дӓ мӹндӹрнок агыл ыжар пушӓнгӹвлӓ лошты пӹрдӓлтшӹ туан солаэм векӹлӓ тӓрвӓнӹшӹм. Тидӹн годым шалахай вел нырышты сӹнзӓэшем кавшта ныр тӹкнӹш. Кечет шим пӹлвлӓ лоэш шӹлӹн гӹнят, кавшатвуйвлӓэт, анжалтышым сусуэмден, пиш цеверӹн, ошика-ыжаргын, кайыт.
– Рок кукшы, а толшашлык юр цецаш нӹнӹм «цӹвӹлтӓ», йӹрӹштӹ ылшы рокым нӧртӓ дӓ пакыла кушкашышты йӧнӹм ӹштӓ,– шаналтышым ӹшкедурешем.– Тенгежӹ, ти кавшта ныр хозам сусуэмдӓ. А вот шуды алыкын хозажы шотышты техеньӹм, векӓт, келесӓш ак ли.
Тенге шанымы лошты Йынгы вес сирӹштӹ пӓшӓлӹшӹ трактор векӹлӓ анжальым. Каеш: тӹдӹ шудым уже пӱлӓ кымдыкышты сален шоктен. Но кӹзӹт тракторынат юкшы шӹплӓнӹш.
Солаэм вуйыш миэн шомы лошты, юр ведӹрӓ гӹц опталмылаок ложгаш тӹнгӓльӹ. Но мӹнь тӹдӹн гӹц моло шӹлӓш шӹм цацы.
– Нӧртӓ гӹнь, нӧртӹжӹ,– маньым.
Олен сола мычкы кузем. А вуем ик векӹ дӓ вес векӹлӓ сӓркедӹлӓм. Пӧрт левӓшвлӓ гӹц йогышы юр вӹдӹм анжен, вычыдымын йӓнгем сылыкангы:
– Эх, солаэмжӹ вуйта сӹнзӓвӹдӹм йоктараш!
Солашты маняры охыр пӧрт йӓрӓ шӹнзӓ. Нӹнет изин-олен шалдыргат, яхнат дӓ чиӓлтен, олмыктарен шӹндӹмӹ пӧртвлӓ лоштет паснаок айыртемӓлтӹт. А малын ти пӧртвлӓжӹ ӹлӹшӹвлӓ гӹц пасна кодыныт? Мам ӹштет, курымжым ӹлен эртӓрӹмӹкӹ, эдем ти ӹлӹмӓш гӹц кеӓ, а сӓмӹрӹквлӓ ӧрдӹж велӹштӹ «пӹжӓшӹм опташ» цацат. Пӓшӓ вӓр моло ситӓлык лимӹкӹ, техень картин ак ли ыльы, сӓй. Но ӹнде, молнамшы семӹнь, колхозат уке, фермӹвлӓнӓт тошты суртвлӓштӹ охыр шалгат.
Тенге шанен ашкедмӹ лошты туан пӧрт яктеӓт шом. Капкам пачын пырымыкем, ӹзӓмӹн юкшым кольым:
– Ма, шыжарем, сылыканла каят?
Мӹньӹм ма тыргыжландарымы гишӓн шижтӓрӹмӹкем, тӹдӹ, ик кидшӹм пулышышкем шӹмӓн пиштен, маньы:
– Ӹлӹмӓш техеньӹ гӹньӹ, мам ӹштет? Ӹшкеӓт пӓлет, иктӹ ӹлӹмӓш гӹц кеӓ, весӹ туан велжӹм пӓшӓ вӓр кӹчӓлмӹ вир доно шуэн кода, кымшы марлан моло вес велӹш вӹсӓлтеш. Тевеш, тӹньӹмӓт пелӓшет ӹшке сагажы нӓнгеен…
Шаяжым кашартымыжы лошты ӹзам кидшӹ доно шаягаремжӹм ыдыральы дӓ куды докыла тӓрвӓнӹш. Амасам пачмыжы годым эчеӓт юкшы шактыш:
– Тол, лишем тишкӹлӓ, шыжарем. Пеледӹш ӓршӓшетӹм вӹдӹш шагалташ келеш, тӹте лӹвӹжгӓ.
Мӹнят паштекшӹ куды докы лишемӹм.
Теве амасаштышы ти пӓлӹквлӓм ӓшӹндӓрет? – ӹзӓм яды.
– Ӓштем,– маньым.– Кыце ам ӓшӹндӓрӹ? Теве ти пӓлӹк кым иӓшем годым шӹндӓлтӹн, тидӹ – лу иӓшӹн…
Ӹнде мӹнь амаса кӧсӓк тӹреш кӹзӹ нер доно итӹрӓн ыдыралмы пӓлӹквлӓм попен-попен тӹшлем. Нӹнӹ логӹц кыды-тидӹжӹ прамой акат каеп ганьок. Мам вара ӹштет? Вет ти пӓлӹквлӓм ӹштӹмӹ годшен ӹнде пӱлӓ жеп эртен кеен. Пишок шукы жеп…
Кечӹ яргата ялвлӓжӹм угӹц кымдыкеш шӓрӹш. Юр паштек ӧлицӓшкӹ мадаш лӓкшӹ тетявлӓн тянгыра юквлӓштӹ йонгалтевӹ. Тидӹн лошток тӹшецӹнлӓ «тук-тук» шактыш.
– Шиштӹ тенге шолтка ма? – шаналтышым ӹшкедурешем дӓ, ӧлицӓшкӹ лӓктӹн, шонгы куги сага шагальым.
Э-э, шиштӹ агыл ылын. Тидӹ изи ӹрвезӓшвлӓ тамахань мадыш пӧртӹм ханга лаштыквлӓ гӹц чангат. Ик ӹрвезӹн кидӹштӹжӹ молот мадеш веле. Попымы юкыштат токем раскыдын шакта. Молот кидӓн ӹрвезеток тӓнгвлӓлӓнжӹ тенге маньы:
– Мӹнь, кушмыкем, пӓледӓ, кӱ линем?
– Кӱ? – яды вес ӹрвезӹ.
– Чангышы!
– Мам чангашыжы тӹнгӓлӓт?– яды кымшы тетя.
– Кыце мам? Тевеш, кыды-тидӹ шонгы дӓ ӹшкет ӹлӹшӹ эдемӹн пӧртӹштӓт тӹрӹнялтӓш тӹнгӓлӹн, тоштемӹн. Мӹнь нӹнӹлӓн ум чангаш палшем ӓль олмыктарен дӓ тӧрлӓтен пуэм.
Изи ӹрвезӹвлӓн шаяшты мӹньӹн йӓнгемӓт ӹвӹртӓрӹш.
– Теве нӹнӹ, солан анзыкылашывлӓжӹ, ылыт,– маньым ӹшкедурешем.– Но нӹнӹн кушкын шомешкӹштӹ, ӹлӹмӓшӹжӹ веле яжо велӹшкӹлӓ вашталтшы ыльы! Тек нӹнӹлӓн пӓшӓ вӓр мӹндӹр ӧрдӹж велӹштӹ веле агыл, а шачмы вӓрӹшток лӓктеш. Тенгелӓнлӓ солаат анзыкыла ӹлӓш, цеверемӓш дӓ олмыдалташ тӹнгӓлеш.
Тидӹн лошты яргата кечӹ, ялвлӓжӹм куги ӹлӹштӓшвлӓ вашт колтен, сӹнзӓэм йӹмӹктӓрен семӓлӹш, а пӹлӹшешем туан велӹштем чонгештӹлшӹ изи кекетӹн – пембӹн – сӹлнӹ юкшы эчеӓт шактыш. Тӹдӹн мырымыжым улы кымыл доно шӹпок колышт шалгышым…

Тишец нӓлмӹ - https://tsikma.wordpress.com/2014/10/23/%d1%82%d1%83%d0%b0%d0%bd-%d0%bb%d0%b8%d1%88%d3%b9%d0%bb-%d0%b4%d3%93-%d1%88%d0%b5%d1%80%d0%b3%d3%b9/
Posted on 23 октября, 2014by tsikma

МӒ ДОННААТ У КӸЦКӸВЛӒ КУШКЫН АК КЕРДЕП МА?

Валери Аликовлан 60 и темеш...
Сӓмӹрӹк жепӹнок Валеринӓ туан солажы гӹц лӓктӹн мындӹр сӓндӓлӹкӹш кеш гӹнят яргата ӹлӹмӓшжӹ дӓ сӹлнӹшаяжы яратым Кырык Сирӹштӹжок курым пӹтӹмеш эртыш...
Талантан сирӹзӹ, Микор Валери (ти псевдонимым шӹренок кычылтын) туан кырык марын литература дон поэзи верц остатка шӱлӓлтӹш якте кӹредӓлӹн.
Шанымашвлӓжӹм яжоракын пӓлдӹртӓш манын тевеш техень философи укшым ӹлӹжтӓш тӹнгӓлӹн...
Лыддок дӓ ӓлдок иквӓреш Валерин тумайымашжым авартенӓ дӓ анзыкыла виӓнгденӓ.

ЕВГЕНИЯ САВЕЛЬЕВА

Евгения Савельева, Цикмӓ

ШӸЖӸ
Ӹлӹштӓшвлӓ гӹц ыргым выргемӹм
чиэн лӓктеш йӓл анзыкы шӹжӹ,
косирӓен анжалеш тӹгӹрӹш
дӓ магӹрӓш тӹнгӓлеш шӹдӹн.
Толеш тел, ямеш ныр пуалтемеш,
ат мо корным дӓ ямат мӹндӹрӓн,
ах, маханьы жеп ӹнде толын:
мӓ ана керд тӹ лымым коэн.

ӰЭЛӒН ОДА
Ӱэн шанымашвлӓжӹ укшвлӓжӹ ганьы кӱшнӹ,
нӹнӹм ынгылаш мӓлӓннӓ, эдемвлӓлӓн, нелӹ.
Уэн ӹлӹштӓшӹжӹ — кужы йӹлгӹжшӹ ӱпшӹ,
ӱэн кымылжы — ӹдӹрӓмӓшӹн кымыл,
ышыжы – пӱэргӹн, пу эргӹн.
Важшы келгӹ.
-Ӱэм шӹндӓш келеш,
каремвлӓнӓм перегӓш,
ӹнжӹштӹ уреп –
первиок тьотивлӓнӓ тенге попенӹт.
Тӹдӹн важшы куштылгын рок кӧргӹш пыра,
ӹлӹштӓшӹжӹ пӹсӹн лӓктеш,
эдемвлӓм перегӹшӹ амаш лиэш.
Ӱэ – рокыш шагалтымы проста мӓнгӹ агыл.
Тӹдӹ пачылтеш мӹлӓнем Йымы ганьы.
Лӹвӓкӹжӹ тол дӓ амалал кӹжгӹ, рӹпшӹшӹ укшвлӓ лӹвӓлнӹ.
Ӱэ ум канден кердеш тӹлӓнет,
кыдым кӹшӓнӹшкет пиштӓш ак ли,
йӓнгешет вазеш, вуетӹм ладнангдара.
Тӹлӓнет ӱэ тӹнӓм ӹшке ши корныжым пачеш.
Тӹдӹ мычкы тӹньӹ анзыкыла ашкед!

ВӸДСӸНЗӒ
Первишӹ вӹдсӹнзӓн келгӹцшӹм пӓлен нӓлӓш нелӹ.
Ире, итӹрӓн чангымы ӱштӹ вӹдӹн ӹлемжӹ,
кышкы йыдым шӹдӹрвлӓ вилӹт,
мӹндӹркӹ, рок коргӹшкӹ вала.
Ӓнят, мӱлӓндӹн сӹнзӓжӹ дӓ йӓнгжӹ тӹдӹ ылеш,
дӓ, ӓнят, мӹньӹн изи йӓнгемӓт тӹшецӹн каштал лыкмы.

ВАШТАР ӸЛӸШТӒШВЛӒ
Ваштар ӹлӹштӓшвлӓ, шӹжӹшӹ амашвлӓ,
Шардывлӓн шурвлӓ дӓ урвлӓн пачвлӓ,
ял лӹвӓлнӹнӓ, ваштар лӹвӓлнӹ
шергӓкӓн кладвлӓлӓ киӓт.
Хозажы талашен пӧртшӹ гӹц лӓктӹ,
мӓмнӓн киднӓ гӹц ти кого пайдам
вуйта ӓрӓлтен нӓльӹ:
«Тӓмдӓн агыл, тидӹ мӹньӹн», — манын, йӹрӓлтальӹ
изивлалӓн, кыдывлӓ масакланымым ынгылаш
эче тымень шоделыт,
мӓлӓнна, трӱкок кого пайданам
ямден шагалтышывлӓлӓн.

ПУШӒНГӸН ӸДӸРЖӸ ЛИНЕМ
Мӹлӓнем техеньӹ ыш келеш,
маханьы доно шӹргӹ курымвлӓм мӱлӓндӹм переген.
Пушӓнгӹн ӹдӹржӹ линем, маньым,
кынам тӹтӹрӓ ганьы юр олен тупышкына вилӹ.
Кӧргӹ виштӹм укшвлӓштӹ дӓ ош шӹл-каргыжышты гач
виктӓлтевӹ кугивлӓ,
пачевӹ амасам, семӓлен, ӹшке кугижӓншӹшкӹштӹ,
Тигӹтпеледӹш мӱлӓндӹн вӹржӹ дон вӹршӓрем темӹш.
Тошты ӹлемвлӓ гӹц юквлӓ йӓнгӹшкем вазевы,
вуйта тӹгӹрӹш вазалты курымвлӓ гач анзыкыла ванжышы тӧр.

ЛЫМЫН ШӰЛӸШӸЖӸ
Лымын шӱлӹшӹжӹм
шотлы, ынгылы:
телӹн талашышы мижгемжӹм,
охоницӓлӓ ял лӹвӓлнӹшӹ кӹршӹ тӹржӹм,
сотым, тагачеш йӓнгетӹн шокшыла кӱслӹмӹм,
погы кормыжыш,
нылы ти телӹн хрустальжым,
пӱм тӹнгӹртен,
остаткаэш ӹштӹл, иреэмдӹ кечӹн пӹлгомеш вазалтшы
вадешшӹ тӹгӹржӹм.

ӸЛӸШТӒШВЛӒН ПӦРТЕМӸШТӸ
Ӹлӹштӓшвлӓн пӧртемӹштӹ
пӓлӹдӹмӹ корны доно эртӹшӹ,
йӓнгӹм тырыжшы дӓ тоштым цӓктӓрӹшӹ жеп.
Той ӹлӹштӓшвлӓ тӹрлецвлӓ доно корнывлӓм коэвӹ,
а мындыравлӓм мардежвлӓ шӹлтевӹ мӹндӹрк.
Кышкы ашкедшӹнан ялжы тагачы сӓрналеш,
кышкы пӹтӹрнӓлт нӓнгеӓ шӹжӹшӹ жеп?
Вес ылымӓшӹш тӹнят ӹлӹштӓшлӓ ашкылтет,
корны ажедшӹм турешет ат ли гӹнят.

Тишец нӓлмӹ - https://tsikma.wordpress.com/2010/10/17/%d0%b5%d0%b2%d0%b3%d0%b5%d0%bd%d0%b8%d1%8f-%d1%81%d0%b0%d0%b2%d0%b5%d0%bb%d1%8c%d0%b5%d0%b2%d0%b0/

Лыдышемӹм йукын лыдам...

Курым мыч ял корны дон ашкедӹн