Пал Генай, Йынгы-Кушыргы
Уже кок тӹлзӹ вырсы кеӓ...
Пӹтӓрижӹ руш кугижӓэт кым кечӹ ситӓ маньы - "Киевыш пыренӓ - парадым ӹштенӓ!"
Крещатик мыч маршируяш салтаквлӓлан косир формым сагашты нӓлӓш шӱден...
Украинын патырвлӓ пиш цӱдеенӹт ти формывлӓм шӓвӹктӹм руш танквлӓштӹ монытат...
Бомбывлӓм-ракетывлӓм руш сытонаэт Украины йӹрвеш кӹшкен - Ровно халашкат, а тӹштӹ вӓтемӹн родньыквлӓ ӹлӓт.
Шукынжок шонгывлӓ...
Лӱдынӹт, ясыланенӹт, а вет кыдыжы пӹтӓри руш кугижӓмӓт выченӹт - тенге руш телевизӹр вуйыштым "шушыртен".
Ти шонгывлӓжӹ такшым эче совет властьым яратенӹтӓт Путин мӹнгеш тӹ ӹлӹмӓшӹм ӹлӹжтен канда машаненӹт...
Но, вуйышкет бомбывлӓ вилӓш тӹнгӓлмӹк ышет чӹньок вашталтеш ане?!
Осовын шӹмшӹ этаж гӹц бомбоубежищӹш валаш-кузаш мочет ак ситӹ гӹнь...
Но ик ороды тьоти сойток кӹзӹтӓт москва-сытоналан ӹнянӓ!!!
Ӧрӓм веле!!!
Эргӹвлӓжӹ дӓ ыныкавлӓжы "рашист" арми ваштареш шидӓлӹт! Шушыргат! Колат!!!
А ти кукшы тангата со тевеш ӓшӹжӹм переген урда, пыдрата, да совет жепӹн лач цӓшӓн лаштыквлӓм вел раскыдын пӓлдӹртӓ... Мӹнгеш тӹ ӹлӹмӓшӹм ӹлӹжтӹнежӹ, но худа монгырвлӓжӹм шайыланок кодынежӹ!
Кужы церотвлӓм, дефицитвлӓм, блатет уке гӹньӹ незер ӹлӹмӓшӹм, да эче шукымок... Тӹдӹ гишӓн мӹнь совет властьым воксьок ам яраты - рушла гӹнь "ненавижу" вел манын кердӓм...
Ӹшкежӓт шонгы ылам седӹ, но совет властьым нигынамат яратыделам.
Тырхен ӹлӓш тыменьӹннӓ, тамам выченнӓ. Со тама яжом выченнӓ. Вӓтемӓт тӹ жепӹм ӓштен тенгеок манеш.
Мам выченнӓ?
Сек кужынжок дӓ сек тырхыдежок - отпускым! Чукоткыштет ӹленнӓат кым и труен вӹц тӹлзӓк пелӓк кытан отпускым постараш вӓрештӹн. Ти отпусквлӓна мӓланнӓ сек цӓшӓн жеплӓ ӓшӹндӓрӓлтӹт...
Тел вашт якшар колым, мӧртньӹм "йӓмдӹленнӓ". Ти колым вет халыклан ӹшке кычаш ак ли ылын. Хыть хала сагаок вӹд шӓпнӹмеш горбуша, кета дӓ вес йиш лососьвлӓжат кӓнгӹж вашт лиманышты шунгырталтыныт... Но ӹшлӓнет ик колымат кычаш итӓт тумайы! Браконьерство! Протокол! Штраф! Тюрьма!!!
Ӹнде ӧрӓт вел, но вет лачокок иктӓ 1980 ивлӓ лошты вел лицензивлӓм халыклан выжалаш тӹнгӓлевӹ... Дӓ лицензивлӓжӓт цилӓлӓн ситӹделыт - вот "по блату" рыбнадзор гӹц сарвален каштат...
Мам ӹштет - отпуск лишемеш! Ӹшке кычыделат гӹнь браконьервлӓ доц тӹ колым да осовын йакшар мӧртньетӹм нӓлаш вӓрештӹн. Ӓль окружком КПСС-ын кафештӹ "из-под прилавка" нӓлӓш да пӹркӓшӹклӓн "кӱшӹц" тӱлӓш... Лапкашты якшар колым почти выжалыделыт вет - цилӓ рыбзаводын кычымы колжым Москвашкы, дӓ эче тагыш вескидыш тама, колтенӹт...
Яра, кок-кым якшар колым коптьышна, дӓ литӹрӓк-пелӓк якшар мӧртньӹм монна...
Ӹнде самолётыш билетвлӓм (нӹлӹтӹм) нӓлмӹлӓ. Аэрофлот кассышты кечӹнь церот. Кужемеш вел... Мам ӹштет - кудытын кӹньӹлӓм, шӹмытын уже церотышты шалгем - анзылнем сойток ирӹкрӓк толшывла шалгат. Иктӓ вӹц-кӓндакш эдем...
Кӓндӓкшӹн кассы пачылтеш, но мӓмнӓм ак пыртеп...
...Тома шайыц шим "Волга" машинӓвлӓ кыдал миӓт.. Окружком ӓль окрисполком, горисполком дӓ вес вуйлатышвлӓнӓт пӹсӹ шофырвлӓ вырт-вырт хозавлӓштӹлӓн билетвлӓм нӓлӹт...
Кассирвлӓ мӓланнӓ выжалаш ак йӓрсеп! Вара вел кӧргӹш пыртат да халыклан кодшы билетвлӓм выжалат...
Эх, кыце шӹдешкенӹт тӹ церотышты цилӓн! Саслат, шудалыт, но шӹдыштӹм икӓнӓ иктӹ вӹк вел шӓвӹктӓт...
...Анжок, амаса пачылтешӓт кассы докы эче горторгын вуйлатышы ӹдрӓмӓш пыра. Ыжгажы норкы гӹц ыргымы, калпакшы - песец гӹц - цилӓ пиш шергӹ дӓ "дефицит" выргем.
- Зинка! Мне два билета на 8 мая! Девятого на парад успеть надо! - манеш, дӓ церот гач оксам кассирлан шыра. Кӹжгӹ парнявлӓштӹжӹ шӧртньӹ шӓргӓшвлӓ, дӓ бриллиантвлӓ...
Эх, кыце шӹдын церотет вӹкӹжӹ анжа, но йукынжы иктӹ-кокты веле пелештӓт, дӓ ито вуйта шуткуят вел...
Мам ӹштет... Тенге шалген, шудалын, тыргыжланен билетвлӓм июнеш веле нӓлӹн кердӓт. А отпускнажы май мычашын тӹнгӓлеш. Ик ӓрня нӓрӹ тонеток вычен шӹнзӓш вӓрештеш - эчеӓт шӹды пиш когон кӧргӹм йылата, но нимат ӹштӓш ак ли...
Ти йиш церотвлӓштӹ совет халык кечӹнь шалген. Лапкашты ӓрӓкӓм нӓлӓш, патылым, тывыртышым, цӹвӹм (ой ти цӹвӹ церотвлӓ гишӓн СССР мыч пиш шукы шайыштмашвлӓ каштыныт - хыть ваштыл, хыть мӓгрӹ...). Цӹвӹм нӓлӓш кого праздниквлӓ анзыц вел лиэш ылын - церотвлӓштӹ 3-6 час шалгымла кынамжы... Ик рӓдӹ новый годеш тенге шалгенӓм, но цӹвӹм нӓлӹн сойток шым керд - тӓгӱ калпакемӹм вуйем гӹц ыдырен нӓльӹ дӓ пакырак, седӹраш шуэн колтыш. Пока калпакланем церот гыц лактӹн тӹргӹшӹм, дӓ мӹнгеш пыраш путайышым, цӹвӹвлӓ пӹтен кевӹ...
Вот ваштылдок-ваштылдок!
Яра! Тишӓкен пока ситӓ, но шанедӓ гынь пакылаат вара сирем - пишок шукы ӓшӹндӓрӓлтеш. Сӓмӹрӹквлӓ тӹ совет ӹлымӓшӹм воксьок вет ак пӓлеп!
А вот малан тӹ жепӹм вӓтемӹн кугузажы кӹзӹтӓт мӹнгеш ӹлыжтӹнежӹ? Украинышты!
Вуйышкыжы руш бомбывлӓ вилӹт, но тӹ 84 иӓш тьоти сойток шун йалан мӧскӓм ярата, дӓ тӹдын "освободительвлӓжӹм" выча.
Палдӓ малан? Лач руш телевизӹрым веле анжа! Ирокок тӹнгӓлешат пӹцкеммеш лач Соловьевым, Киселёвым, Скабеевам цӓрнӹдеок колыштеш!!!
Вот вет кыце цаткыдын кремльӹн пропаганда ровотайа. Лачокат витнӹ сек "яжон" земля йӹрвеш! Халык вуй кӧргӹм пыдратен лыктеш, а мынгеш ваткым пыт шӹшкӹн пырта...
Дӓ руш телевизӹрӹм анжышывлӓ вуйта тӱнӹш ӹлӹмӓшӹм воксьок акат ужеп!
Бомбы сагажы пыдештеш, но тьоти сойток телевизырыш анжен шӹнзӓ...
Комментариев нет:
Отправить комментарий