ЧАЛОМКИН. САМ СЕБЕ ПИШУ Я ЭТИ ПИСЬМА... (часть третья - ЧЕРНЫЙ ЧЕЛОВЕК)

Пал Генай, Йынгы-Кушыргы

Рушла сирӹмӹ ӓшӹндӓрӹмӓшвлӓн кымшы лаштыкем тиштӹ.
Вот тут третья часть воспоминаний о моем детстве.

ЛЕОНИД АСЛАНОВ, Йынгы-Кушыргы

СӒМӸРӸК ЖЕП. ЛИРИКА.


ШАНЫМЕМӸМ УЖНЕМ ВАДЕШ

Шаным тӓнгем, ужнем тӹньӹм вадеш,
Пуйырымаш весӹ акат кел.
Вашлиӓмӓт, йӓнгем сусун мадеш,
Да соок сагаэт линем вел.

Пӓлен ли: мӹнь ӓштем тӹньым кечӹнь,
Сек пытӓри вӓшлимӹнӓмӓт,
Йӹрӓлтӓлӹн, ласкон попыметӹм
Дӓ кидедӹм цат кычымемӓт.

Сӹнзӓштемжӹ со веселӓ ылат
Хоть кынамжы нелӹ пиш гӹнят,
Колыштал, вет тӹлӓт кеквлӓ мырат
Нӹнӹ сага мырынем мӹнят.

Цеверетшӹм цаклем цила семӹнь,
Макы ганьы со пеледӓлт ми.
Тӹньым анжен ужам пелӓшемӹм,
Кердӓт гӹньӹ тӓнгем мӹлӓм ли.

Шанымемӹм ужам гӹньӹ вадеш
Нимат весӹ мӹлӓм акат кел.
Айырлымык йӓнгем тошнан мадеш,
У вашлимӓш йӹле толжы вел.

1971 и.


КАНДЕНӸТ КЕКВЛӒ ШОКШЫМ

Шошым векӹ кечӹ анжен пая,
Соты ялвлӓм шӓрӓ цилӓ век.
Сола вӹлнӹ кеквлӓн шакта шая -
Кӓнгӹж гачеш портвлӓм чангат тек.

Кеквлӓ, кеквлӓ шокшым тӓ кандендӓ
Шылдырешдӓ мӹндӹр вӓр гӹцок,
Шукы шӹргӹм, тангыжвлӓм ванжендӓ
Шачмы вӓрӹш шыпшын соиток.

Толын шонда шошымым шижтӓрӓш,
Шӹдӓн ӱштӹм ӓптӹртендӓ вел.
Ак кел ӹнде тӹдӹм кычаш, цараш
Ӓнгӹрвлӓш сӓрнӓлтӹн шӹлеш тел.

Шошым толын, вӹд кымдыкеш йога,
Пачылт кен мулӓндӹн вуйта шар.
Шукы вӹдӹм тек земляна пога
Киндӹм опташ ӹнжӹ ситӹ вӓр.

Цевер шошым, тӹнь ӹвӹртет шӱмем
Шылдырангын вӹсӹнем хоть кыш.
Угӹц ышыш кандет луатшӹм им
Пеледӓлтшы ломбын тотлы пыш.

Шошым, шошым, мыры виквлӓ шачыт
Цилӓ кекшӹ мыра – шӹжвӹкок.
Шошым, шошым, тӹнь амасам пачат
Пӓшӓ мастар цевер кӓнгӹж док.

1971 и.


ӸНЯНӸ

Пӹтӓри агыл простяш мӹнь ядынам,
Пӹтӓри агыл простенӓт тӹньжат,
Пӹтӓри агыл корнешем ямынам,
Ик корны веле, соты йӹр гӹнят.

Йӓ, мажы мӹньӹм самынь корныш шыпшеш?
Махань йӓ штурма локтылеш цилӓ?
Неужто шӱм тыл нӧрен кӓнгӹж лыпшеш
Ӹлӹжтен кыдым миэннӓ пулӓ.

Но уке, тылна ижӹ йӧрен ак керд.
Ӹнянӹ мӹлӓм, тӓнгем, эчеӓт.
Вет йыдшы паштек кечӹ угӹц лӓктеш,
Дӓ иры лыпшет ак код изишӓт.

Тӹньӹн шӱметшӹ пуа мӹлӓм шокшым,
Ырӹктӓ мӹньӹм шошым кечӹ лач.
Шӱмемжӹм ӹнде нӓлӹн ак керд покшым
Иквӓреш кенӓ коктын штурма вашт.

Сагаэм теве угӹц тӹньӹ ылат.
Иквӓреш линӓ тӓнгвлӓ соэшок..
Дӓ тек шӹдӹрнӓ сотын кӱшнӹ йыла
Чӱктеннӓ кыдым коктын шукердок

1972 и.