понедельник, 6 января 2014 г.

Леонид Асланов, Йынгы-Кушыргы

Туан солаэм

Кымшы солашты ӹлем мӹнь тагачы.
Хотя йӹрвӓш икань ӹлӹмӓш шӓр,
Туан солашкем шӹрен корным пачам,
Вет тӹдӹ шачын-кушмы пӹжӓш вӓр.

О, Йынгы-Кушыргы, кого солаэм,
Чуваш шӹргӹ гӹц шӓрлет Йынгы лиш.
Толмемжӹ йӹде кандем со сагаэм
Ӓшӹндӓрӓлтшӹ жепвлӓм шукым пиш.

Кыце йӓ мондет цӓрӓялан жепӹм,
Мӓмнӓжӹм Йынгы шыпшын ӓвӓ гань.
Лоэннӓ колым, нуштӹлӹннӓ кечӹнь,
А полой вӹдшӹ шошымжы махань!

Мадынна яжон, но тӹдӹ гӹц пасна
Пӓшӓшкӹ пижнӓ лу и кытланок.
Ӓштӓлтеш со кыце кӹтеннӓ саснам-
Куштылгы йыдал, качкыш сумкышток.

Варажы тымень каштмынажы лошты
Кыце выченнӓ: «Кӓнгӹж, йӹле тол!»
Тӹнгалеш шуды, олым, пӹрцӹм коштет,
А вадеш кино анзыц – волейбол.

Кушмына семынь яратымаш шачын,
Шурлап шӹжвӹквлӓ мыренӹт кынам.
Ӹдӹр-рвезашвлӓ шукын шӱмӹм пачын,
Шке лошты мыжырангыныт тӹнам.

Туан Кушыргем, кым олицӓн сола!
Нӓрӓштӓ пӧртвлӓ, лач мадышвлӓок,
Мӹнь ижӹжат тӹнгӓлӓм токет толаш
Да когоэшнем тӹнь донет соок.

Солаштем шачын Константин Беляев –
Палӹмӹ композитор дӓ поэт.
Кыцелӓ мышта ыльы веселӓен,
Яратен тӹдӹм изи-когоге.

Ти яратымаш шачыктен шӹтӹквлӓм,
Ондрин Валькажы стихвлӓн корныш ли.
Дӓ халык мыра, кушта, лач цӹрцӹквлӓ,
Мӓ донна шачын лӹмлӹ Юнга-фильм.

Соланаок лӹмлештӹн Виноградов,
Служенжы шоктен генералышкат.
Кушыргыш толмык ужам шоэ вадын
Пӓшӓ Герой Мироноважымат.

О, Йынгы Кушыргы, хытыр солаэм,
Пӓшӓ мастарвлӓм кушты анзыкжат.
Дӓ пока лиэш хоть изиш силаэм,
Тӹлӓнет палшык линем хоть-кыштат.

Кымшы солашты ӹлем мынь тагачы.
Хотя йӹрваш икань ӹлӹмаш шар,
Туан солашкем шӹрен корным пачам,
Вет тӹдӹ ылеш шачмы-кушмы вӓр.

1986 и

5 комментариев:

  1. "...Кӹзӹт,
    Тагачышты
    Шукым вӓл ӓштена мӓ:
    Анзылны,
    Пачышты,-
    Кыштыла каштына-йӓ?
    Эртӹшӹн ӓргӹшӹм
    Когонжы
    Кӱ шӓргӓ?
    Техеньӹрӓк вӓржӹм
    Пӓлет-ма,
    Кушыргым?!. "
    (Ондрин Валька. "Йынгы-Кушыргы" лыдыш гӹц)

    ОтветитьУдалить
  2. Кушыргы шамак кышец лӓктӹн? Кого ӓль кужы шӹргы дорц, маныт. А мӹнь тенге агыл, шанем, а лӓктӹн: "Кӱ + шӓргӓш" шамаквлӓ гӹц.Тидӹ рушла манаш гӹнь -"Место огороженное кругом камнями". вет "шӓргӓш" - тидӹ крӱгӓ. Ти лӹм ӧрдӹж гӹц кандымы, тагынам первишӹ ылеш. Вет Изи Кушыргы(кулаковы велнӹ), Йыл Кушыргы(Усола), Горная Кушерга(Алыктӹр) ылыныт. Кӹзӹт Йынгы-Кушыргы дӓ Шур Кушыргы веле кодыныт.

    ОтветитьУдалить
    Ответы
    1. Лачокок тенге ӓнят! Кӹзӹт цаклаш нелӹ. Ольгын лык гӹц ӱлнӹрӓк кӱэран тура сир ыльы, тӹдӹм ӓшӹндӓрет, Валькы? Кӱвлӓжӹ тӹштӹ цилӓ йиш цӹреӓн шанавӹл семӹнь Йынгы ваштареш урын кайыт ыльы...

      Удалить
  3. Йынгы-Кушыргы сола йӓл ӧрдӹжӹштӹ дӓ лыкышты ылынат, курымок пасна ӹшке общиныжы доно ӹлен, тидӹм истори документвлӓӓт пӓлдӹртӓт. Ти солам йӓл дорц каремвлӓ ӓренӹт ӹшкӓла: кӓнгӹжӹм лявӹрӓн, телӹм кого лыман ылын. Милиционервлӓӓт теве пиш шоэн веле тишкӹ толын кердӹнӹт. Йынгы-Кушыргы эдемвлӓ пиш ӹшке семӹнь эдемвлӓ ылыныт дӓ ылыт, шукын йӹрвӓш лӹмлӹ линӹт. Тевеш, Аслан Леонитӹмок нӓлшӓш. Изинекок ӓштем, тӹдӹ со ӹрвезӹвлӓм тамахань мадышла мадашат аздара ыльы, ӹшкежӹ хоть-кыштат со анзылны ылын, цилӓ вӓре сек яжон кердӹн, техень ладна дӓ шотан. Дӓ вет эче махань талантан: ӹрвезы годшенок со лыдышвлӓм сирен дӓ нӹнӹм со газетеш пецӓтленӹт.

    ОтветитьУдалить
    Ответы
    1. Тенге-тенге! Лёнит пӧрт ваштареш, ӧлицӓштӹ шӹренок шукы йиш мадышла мадынна: лаптула, футболла, городкилӓ, эче Кӓврик Миколай дон лотерейӹлӓ мадмашым мол ӹштеныт ыльы. Кынамжы кӹтӧ кузым якте мадынна, вӓтӹвлӓ когон вырсат ыльы вольыклан корным ана пуат...

      Удалить